مسیر ترانزیتی توسعه

خراسان رضوی به خاطر همجواری اش با افغانستان و ترکمنستان که دروازه ورود ایران به کشورهای آسیای میانه به شمار میرود، یکی از قطب های تاثیرگذار و بزرگ حوزه ترانزیت و حمل و نقل بین المللی در کشور است اما فعالان حوزه ترانزیت همواره معتقدند که این صنعت با بی توجهی در کشور همراه بوده درحالیکه اگر بر این حوزه تمرکز شود شاهد توسعه اقتصادی در استان و در مرزها خواهیم بود.

اعضای هیئت مدیره انجمن حمل و نقل بین المللی خراسان رضوی در نشستی خبری از دلایل برگزاری این همایش که با همراهی اتاق بازرگانی برگزار خواهد شد، گفتند. با توجه به اینکه رویداد از سوی بخش خصوصی اتفاق می‌افتد در کشور اولین همایش است. احمد زمانیان رئیس هیئت مدیره انجمن در این نشست از اهمیت و نقش ترانزیت در اقتصاد ایران و مقایسه با کشورهای منطقه، قوانین مخل در حوزه ترانزیت و چالش های پیش رو، تعدد سازمان های دخیل در امر ترانزیت و نبود سازمان واحد و نقش دانشگاه و جامعه علمی در ترانزیت به عنوان چهار محور این همایش نام برد.

وی از تقدیر از ۱۳ شرکت حمل و نقل بین المللی نمونه کشوری که توسط تشکل های مربوطه انتخاب شده اند خبر داد و ابراز امیدواری کرد که این همایش آغازی باشد برای ادامه این مسیر در سال‌های آینده چراکه حمل و نقل بین المللی و ترانزیت برای کشور درآمدزایی بالا و اشتغال‌زایی قابل توجهی دارد و برگزاری چنین همایش هایی می تواند در بیان مشکلات این حوزه و یافتن راهکارهایی برای حل چالش ها موثر باشد.

زمانیان با اشاره به ارسال ۱۵ مقاله به دبیرخانه این همایش گفت: مشکلات زیادی در ترانزیت وجود دارد که از میان آنها ۷ مشکل پررنگ‌تر است اما تلاش ما بر این است که حداقل به دو چالش و یافتن راه حل برای آن ها بپردازیم تا در رفع سایر مشکلات نیز اثرگذار باشد. نداشتن متولی ترانزیت یکی از بزرگترین مشکلات ماست که در صورت حل آن برخی دیگر از چالش‌ها نیز رفع خواهد شد.

درآمد 6000 دلاری کشور از محل ترانزیت

محمود امتی دیگر عضو هیئت مدیره انجمن حمل و نقل بین المللی خراسان رضوی هم با اشاره به اهمیت ترانزیت و جایگاه آن در اقتصاد کشور به عنوان یکی از محورهای این همایش گفت: اوایل دهه هفتاد دو اتفاق سیاسی مهم در همسایگی ما رخ داد؛ فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی و باز شدن درهای افغانستان که باعث افزایش تمایل این کشورها به تجارت شد. بعد از آن اتفاقات ترانزیت پررنگ شد و ساز و کار آن شکل گرفت و شرکتهای حمل و نقل حمل و نقل بین المللی استان هم از اوایل دهه هفتاد تاسیس شدند اما از همان ابتدا با یک مشکل مواجه بودیم و آن این بود که نسبت به ترانزیت در کشور ما نگرشی کارساز و مثبت وجود نداشت.

وی از درآمدزایی 5-6 هزار دلاری کشور از محل ترانزیت به عنوان یکی از مهمترین آثار این صنعت بر اقتصاد ایران نام برد و افزود: طبق برآوردها از سال ۹۷ برای هر میلیون کالایی که از کشور خارج می شود باید ۶ تا ۷ هزار ناوگان فعال شوند و اگر در هر کامیون سه نفر اشتغالزایی مستقیم داشته باشیم، حدود بیست هزار نفر در این حوزه فعال اند.

امتی نقش‌آفرینی در امنیت کشور را یکی دیگر از دلایل اهمیت ترانزیت برای ایران خواند و تصریح کرد: ترانزیت یعنی ورود سرمایه‌های خارجی به کشور و اگر مرزها قدرتمند باشند، توان بیشتری برای جذب این سرمایه ها خواهیم داشت.

او اظهار کرد: حمل ارزان و سریع محمولات ترانزیتی یکی دیگر از ویژگی‌های این صنعت است که با تقویت ناوگان حمل نقل بین المللی آثار مطلوب‌تری را به جا می گذارد.

مسئولان ترانزیت را جدی نگرفته اند

سید قاسم حسینی دیگر عضو هیئت مدیره این انجمن گفت: در این سال‌ها با وجود معافیت‌ها مالیات و عوارض را پرداخته و همیشه به نفع کشور کار کردیم اما هیچ وقت حمایت نشدیم و هیچ دلار سوبسید داری به این بخش اختصاص نیافت. مسئولان هیچ وقت ما را جدی نگرفتند و ما جزء اولویت هایش آن نبودیم.

حسینی افزود: برای خدا خارج شدن از وضعیت کنونی کشور باید نیم نگاهی به صنعت ترانزیت بیندازیم تا آثار مطلوب آن را شاهد باشیم.

وی نقبی به تعدد قوانین و مقررات مخل به عنوان یکی از از محورهای این همایش زد و تصریح کرد: وقتی قوانین زیاد می شود و افرادی آن را وضع می کنند که اشراف به مسائل ترانزیت ندارند و از ادارات دخیل در این امر نظرخواهی می کنند که هر یک به نفع خود مواردی را گوشزد می کنند، شاهد فساد و ناکارآمدی در این حوزه می شویم.

تعدد سازمانهای دخیل در قانونگذاری برای ترانزیت

ابراهیم عطایی هم یکی دیگر از اعضای هیئت مدیره این انجمن است که در این نشست خبری به بیان برخی دغدغه های این حوزه پرداخت؛ او گفت: بعد از رونق ترانزیت در کشور دولت تدبیری برای این حوزه نیندیشید و پول‌های نفتی مسئولان را از این صنعت غافل کرد.

وی افزود: هر قانونی که در حوزه ترانزیت اجرا می‌شود سازمانهای متعددی را دخیل می کند و این باعث عدم رونق این صنعت در کشور ما شده است تقاضای ما همیشه این بوده که مدیریت واحدی برای ترانزیت کشور وجود داشته باشد تا در این حوزه شاهد شکل‌گیری نظم باشیم.

حمیدرضا دشتی دیگر عضو هیئت مدیره این انجمن هم اظهار کرد: ترانزیت با وجود اهمیتی که دارد، مهجور مانده و یکی از مشکلات سالهای اخیر این است که رویکرد علمی در این حوزه نداشته ایم؛ بنابراین برای اولین بار در این همایش به نقش دانشگاه ها در توسعه ترانزیت و راهکارهای علمی برای بهبود وضعیت این بخش خواهیم پرداخت.

وی ادامه داد: حمل و نقل حلقه واسطه صنعت و تولیدات است و مجامع علمی شاید با بررسی‌های دقیق علت توسعه دیگر کشورها در این زمینه را دریابند.