چالش ظرفیت خالی کارخانجات آرد

به گفته فعالان حوزه آرد و مسوولان بخش کشاورزی، دولت گندمی را با قیمت 665 تومان برای برخی از نانوایی‌ها ارائه می‌دهد؛ گندم دیگری با نرخ 900 تومان برای نانوایی‌های آزادپز، بربری و تافتون استفاده می‌شود و در نهایت برای صنف و صنعت نیز گندم با قیمت هر کیلوگرم 2700 تومان عرضه می‌شود که همین مقوله خود باعث متضرر شدن دولت و ایجاد فساد در این بخش می‌شود؛ به طوری که امروز در یکی از مناطق شهر مشهد می‌توان آرد تهران را زیر قیمت آرد کارخانجات مشهد خریداری کرد.

هشدار درباره خروج گندم از مرزهای ایران

غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی ایران هم در این نشست به این موضوع اشاره کرد که «درباره نرخ تضمینی خرید گندم از کشاورزان متاسفانه با شرایط ناگواری مواجهیم.» او گفت: بهای اولیه‌ای که دولت در سال گذشته تعیین کرد، مناسب نبود و با وجود اینکه تغییراتی در نرخ‌ها اعمال شد؛ هنوز نرخ مذکور عادلانه نیست. حال اگر این تجربه تکرار شود و برای نرخ تضمینی خرید گندم از کشاورز، قیمت عادلانه‌ای اعلام نشود، همین مقدار تولید کم که به واسطه کم‌آبی سال جاری، تامین‌کننده نیازها نخواهد بود؛ یا از مرزها خارج می‌شود یا برای آن بازار سیاهی شکل می‌گیرد و نتیجه آن خواهد شد که دولت در ماه‌های آتی با قیمت بالاتری محصول را از دیگر کشورها خریداری و وارد کند.

شافعی، نقبی هم به مشکلات کارخانجات آرد استان زد و با اشاره به ظرفیت خالی آن‌ها و همچنین سرمایه‌گذاری‌هایی که در معرض تهدید هستند، متذکر شد: بازار خوبی برای آرد ایران در افغانستان و کشورهای حوزه خلیج فارس فراهم است. از آنجایی که کارخانجات آرد خراسان دارای ظرفیت خالی هستند، می‌توان با وارد کردن بخشی از گندم مورد نیاز این کارخانجات، آرد تولیدی را به این کشورها صادر کرد و بهره‌وری اقتصادی را رقم زد. این اقدام از نظر اقتصادی نیز تاثیر مهمی در پویاسازی صنایع ما خواهد داشت.

برنامه ریزی برای ورود گندم از چابهار به خراسان رضوی

محمدصادق معتمدیان، استاندار خراسان رضوی هم به اهمیت موضوع گندم از چندمنظر پرداخت و گفت: نخستین موضوع، کسری ذخایر است که برخی استان‌ها از جمله خراسان رضوی در همین رابطه نگرانی‌هایی دارند. به همین استناد، رایزنی‌هایی انجام و 30هزار تن گندم برای استان تامین شد که مقرر است از چابهار تحویل بگیریم. البته در حال حاضر با مشکلاتی در حوزه حمل و نقل مواجهیم و در حال رایزنی در این زمینه هستیم.

معتمدیان با صحه گذاشتن بر دغدغه‌های بخش خصوصی استان، افزود: موضوع افزایش نرخ خرید تضمینی گندم از کشاورز هم یکی از دغدغه‌های تمامی استانداران به شمار می‌آید و این موضوع را به مرکز منعکس کرده‌ایم.

فعالیت کارخانجات آرد با 30 درصد ظرفیت

علی اکبر لبافی، رئیس دبیرخانه شورای گفت‌وگوی خراسان رضوی هم در تشریح مشکلات کارخانجات آرد خراسان، به فعالیت آن‌ها با تنها 30 درصد ظرفیت تولید اشاره و ابراز کرد: چالش چندنرخی بودن گندم، هزینه‌های بالای تولید و تمرکز تصمیم‌سازی‌ها در مرکز، مهم‌ترین مشکلات این کارخانه‌ها به شمار می‌آید. دغدغه‌هایی هم در زمینه تامین گندم، خرید کیسه و... وجود دارد که مجموع این مسائل باعث افزایش قیمت تمام شده محصولات این کارخانجات و به دنبال آن ایجاد هزینه و مشکلات بیشتر برای این واحدهای تولیدی شده است. همچنین، در بحث تامین سرمایه در گردش ارزان برای این کارخانجات دغدغه‌هایی وجود دارد که باید برای این موضوع راهکار ارائه شود، در غیر این صورت این بنگاه‌های اقتصادی با مشکلات جدی‌تری مواجه خواهند شد.

تقاضای کارخانجات آرد برای تک‌نرخی شدن گندم

«در حال حاضر 39 کارخانه آرد در استان‌های خراسان فعالند. این کارخانه‌ها مدرن بوده و امکانات مطلوبی برای ذخیره‌سازی گندم در اختیار دارند؛ اما مسئله این است که بخش زیادی از ظرفیت همین کارخانه‌ها خالی مانده و این چالش نیز از بازار چندنرخی و رویکردهای اشتباه در این بخش نشات می‌گیرد.» حسن حسینی، رئیس انجمن صنفی کارخانجات آرد استان‌های خراسانبا بیان این مطلب اظهار کرد: یکی از مشکلات حوزه آرد و نان این است که استان‌ها در این زمینه نمی‌توانند تصمیم‌گیری چندانی داشته باشند و بسیاری از مسائلی که اتفاق می‌افتد، ناشی از تصمیمات ملی است. تقاضای ما این است که در بحث گندم به سمت تک نرخی شدن برویم، اتفاقی که به نفع دولت نیز هست.

حسینی گفت: در حال حاضر خدمات برای واحدهای شهرستانی به مراتب گران‌تر از تهران تمام می‌شود، به خصوص در حوزه ماشین آلات که دسترسی نیز دشوارتر است و با این وجود قیمت آرد در مشهد با تهران یکسان است. هر کالایی به طور مستمر در حال تغییر قیمت است اما طی چهار سال اخیر قیمت آرد ثابت باقی مانده است.

رئیس انجمن صنفی کارخانجات آرد استان‌های خراسان با تاکید بر لزوم اتخاذ تدابیر لازم در موضوع خرید گندم، تصریح کرد: با توجه به اینکه سال خشک زراعی را در پیش داریم، نمی‌توان انتظار داشت که به اندازه پارسال تولید گندم داشته باشیم؛ اما بحث مهم، نان مردم است و اینکه در ذخایر استراتژیک استان گندم را به صورت صحیح از کشاورز خریداری کنیم. از یکماه دیگر برداشت گندم در جنوب خراسان انجام می‌شود و باید پیش از اینکه دیر شود، برای تامین این محصول اقدام کنیم. برای این منظور بهتر است دولت هر چه سریع‌تر نرخ خرید تضمینی گندم را اعلام کند.

وی افزود: هر کیلوگرم گندمی که از قزاقستان وارد می کنیم، بیش از شش هزار تومان قیمت دارد و اگر به جای این کار، گندم کشاورزان داخلی را با رقمی حدود معقولی خریداری کنیم، به نفع هر دو طرف است.

کاهش 25درصدی قدرت خرید گندم در خراسان رضوی طی دو سال

ظرفیت اسمی کارخانه‌های آرد استان، 2 میلیون و 324 هزار تن است که از این میزان 740هزار تن در سال 99 یعنی معادل 32 درصد این ظرفیت استفاده و تکمیل شده و مابقی ظرفیت خالی مانده است.

حمیدرضا نوری، مدیرکل غله و خدمات بازرگانی خراسان رضوی نیز در این نشست از کاهش 25 درصدی قدرت خرید گندم در این استان ظرف دو سال گذشته خبر داد و گفت: نگرانی‌هایی در خصوص آمار سطح زیرکشت گندم استان وجود دارد و همه این‌ها بدان معناست که در زمینه ذخایر استراتژیک گندم خراسان رضوی باید نگران باشیم. قیمت خرید تضمینی گندم نیز مزید بر علت شده و باید در این باره اقدامات لازم انجام شود. وی افزود: پیشنهاد ما این است که امکان اخذ مجوز برای عبور موقت گندم به کارخانجات استان داده شود تا با واردات گندم از کشورهای هم‌مرز و تولید آرد، صادرات این محصول انجام بگیرد.

نوری ادامه داد: با توجه به اینکه نرخ آرد از سال 94 تاکنون تغییری نداشته است، دولت در دو مقطع برای کمک به هزینه آسیابانی کارخانه‌ها اقدام کرد؛ در مرحله اول (از شهریور 95 تا پایان سال 96) یارانه‌ای معادل 9درصد قیمت آرد را به کارخانه‌ها پرداخت کرد و در مرحله دوم (از سال 97 تا خرداد 98) هم معادل 11درصد قیمت آرد را به این واحدها یارانه داده که هم‌اکنون در حال تسویه این کمک‌ها هستیم.

راهکارهای شورای گفت‌وگو برای حل مشکل کارخانجات آرد

در پایان مباحث مربوط به گندم و کارخانجات آرد خراسان در شورای گفت‌وگو، پیشنهادات و راهکارهای حل مشکلات این حوزه مطرح شد. لبافی، رئیس دبیرخانه شورای گفت‌وگو تصریح کرد:  با توجه به افزایش هزینه‌های آسیابانی کارخانجات آرد که متاثر از الزامات دولتی، عدم تغییر قیمت‌ها طی سنوات اخیر و در سمت دیگر، رشد هزینه دستمزد و حمل و نقل بوده؛ پیشنهاد داریم تا موضوع جبران هزینه‌ها از سوی دولت در قالب تامین اعتبار و محاسبه سطح هزینه ها از سال 1397 (که نرخ آزاد تغییر نکرده است) پیگیری شود.

وی ادامه داد: در موضوع تطابق نداشتن آرد یارانه‌ای با کیسه‌های آرد و افزایش هزینه‌های ناشی از خرید کیسه توسط کارخانجات، پیشنهاد می‌شود تا وزارت صمت مواد اولیه مورد نیاز تهیه کیسه‌ها را به صورت متمرکز از طریق تشکل مرکزی کارخانجات آرد اختصاص دهد تا در قیمت تمام شده، هزینه‌های عدم تطابق پوشش داده شود. همچنین در زمینه تصمیم گیری برای کارخانجات آرد و حوزه گندم به استان‌ها تفویض اختیار شود.